Kłopotliwa materialność dziedzictwa przyszłości
Abstrakt
Obecny „kryzys akumulacji” (heritigization) proklamowany przede wszystkim przez anglosaskich badaczy dziedzictwa (Harrison, DeSilvey, Holtorf) idzie w sukurs z dyskutowanymi w akademii nowymi formami dziedzictwa, które miałyby się stać schedą po naszym (tj. współczesnym) życiu na ziemi. Z jednej strony mówi się o powszechnej digitalizacji dziedzictwa w razie zniszczeń wywołanych terroryzmem bądź naturalnymi klęskami, z drugiej zaś strony nieśmiało dowartościowuje się „problematyczne”, trudne dziedzictwo (unruly heritage) jak np. plastikowe odpady wyrzucane przez oceany, drobne i nieznaczące obiekty codziennego użytku odkrywane podczas badań archeologów niedawnej przeszłości.
W tekście refleksji poddana zostaje, w odwołaniu do powyższych dyskusji, kłopotliwa materialność dziedzictwa przyszłości — zarówno jego cyfrowa, jak i plastikowa, „zwyczajna” strona wyrzucanych rzeczy. Autorka stawia praktyczne pytania o to, jak będziemy konserwować i zarządzać tym trudnym materialnie dziedzictwem; oraz pytania teoretyczne, o to czy i jak pogodzić się z dezaktualizacją tradycyjnych kategorii pojmowania dziedzictwa (aura, autentyzm) i zaakceptować nowe oblicze zabytków.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
„Arv”: Mankind's Unpleasant Cultural Heritage, 2018, https://cas.oslo.no/in-depth/arv-mankind-s-unpleasant-cultural-heritage-article3110-1167.html; http://jsigharas.com/arv-exhibition/, dostęp: 25.04.2019
Augé, M., 2010, Nie-miejsca: wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności, przeł. R. Chymkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
Bińczyk, E., 2016, Ostudzenie entuzjazmu wobec nowych mediów, W: E. Drygalska (red.), Interfejsy, kody, symbole. Przyszłość komunikowania, Laboratorium Wrocław, Wrocław (e-book)
Bomba, R., 2013. Narzędzia cyfrowe jako wyznacznik nowego paradygmatu badań humanistycznych, W: A. Radomski, R. Bomba (red.), Zwrot cyfrowy w humanistyce, E-naukowiec, Lublin, s. 57-71
DeSilvey C., 2017, Curated Decay: Heritage Beyond Saving, University of Minnesota Press, Minneapolis-London
Edgeworth M., Benjamin J., Clarke B., Crossland Z., Domańska E., Gorman A.C., Graves-Brown P., Harris E.C., Hudson M.J., Kelly J.M., Paz V.J., Salerno M.A., Witmore Ch., Zarankin A., 2014., Archaeology of the Anthropocene, „Journal of Contemporary Archaeology”, nr 1(1), s. 73–132
Forte M., 2014, Virtual Reality, Cyberarchaeology, Teleimmersive Experience, W: F. Remondino, S. Campana (red.), 3D Recording and Modelling in Archaeology and Cultural Heritage. Theory and best practices, BAR International Series, Oxford, s. 113-127
González-Ruibal, A., 2019, An Archaeology of the Contemporary Era, Routledge, Abingdon-Oxon-New York
Hamilakis Y., 2013, Archaeology of Senses. Human Experience, Memory, and Affect, Routledge, New York
Harrison, R., 2015, Beyond “Natural” and “Cultural” Heritage: Toward an Ontological Politics of Heritage in the Age of Anthropocene, „Heritage & Society” 2015, nr 8:1, s. 24-42
Harrison, R., 2019, On Heritage Ontologies: Rethinking the Material Worlds of Heritage, „Anthropological Quarterly”, t. 91, nr 4, s. 1365–1384
Harrison R., Appelgren S., Bohlin A., 2018, Belonging and Belongings: On Migrant and Nomadic Heritages in and for the Anthropocene, W: Y. Hamilakis (red.), The New Nomadic Age Archaeologies of Forced and Undocumented Migration, Equinox Publishing, Sheffield, s. 209-220
Harrison R., Schofield J., 2010, After Modernity. Archaeological Approaches to the Contemporary Past, Routledge, Oxford
Holtorf, C., Dlaczego dziedzictwo kulturowe nie jest zagrożone (w Syrii i innych miejscach) z 2017 roku, http://archeo.edu.pl/biografia2017/2016/10/18/dlaczego-dziedzictwo-kulturowe-nie-jest-zagrozone-w-syrii-i-innych-miejscach/, dostęp: 25.04.2019
Huggett, J., 2015, A Manifesto for an Introspective Digital Archaeology, „Open Archaeology”, nr 1, s. 86–95
Jeffrey, S., 2015, Challenging Heritage Visualisation: Beauty, Aura and Democratisation, „Open Archaeology”, nr 1, s. 144–152
Jones, S., 2017, Wrestling with the Social Value of Heritage: Problems, Dilemmas and Opportunities, „Journal of Community Archaeology & Heritage”, nr 4:1, s. 21–37
Jones S., Jeffrey S., Maxwell M., Hale A., Jones C., 2017, 3D heritage visualisation and the negotiation of authenticity: the ACCORD project, „International Journal of Heritage Studies”, nr 24 (4), s. 333–353
Kamash, Z., 2017, „Postcards to Palmyra”: bringing the public into debates over post-conflict reconstruction in the Middle East, „World Archaeology”, t. 49, nr 5, s. 608-622
Karski K., Śmietana M., 2019, Muzeum – archiwum pamięci. Sposoby odczytania zabytków archeologicznych obozu Płaszów, wystąpienie na konferencji Archeologia-pamięć-sztuka, Poznań, 21-23 marca
Mitman, G., Armiero, M., Emmett, R. S., 2018. Preface, W: G. Mitman, M. Amiero, R. S. Emmett (red.), Future Remains. A cabinet of curiosities for the Anthropocene, The University of Chicago Press, Chicago
Olsen, B., Pétursdóttir, Þ., 2016, Unruly Heritage: Tracing legacies in the Anthropocene, „Arkæologisk Forum”, nr 35, s. 38-46
Pawleta, M., Zapłata, R., 2011, Obrazowanie przeszłości w świetle nowych mediów — technologii cyfrowych, W: R. Zapłata (red.), Digitalizacja dziedzictwa archeologicznego. Wybrane zagadnienia, Wiedza i Edukacja, Lublin, s. 335-358
Pétursdóttir, Þ., 2017, Climate Change? Archaeology and Anthropocene, „Archaeological Dialogues”, nr 24(2), s. 175-205
Pétursdóttir, Þ., 2018, Drift, W: S.E. Pilaar Birch (red.), Multispecies Archaeology, Routledge, London (eBook)
Rathje, W., 2004, Archeologia zintegrowana. Paradygmat śmietnikowy, „Czas kultury” nr 4, s. 4-21
Solli B., Burström M., Domanska E., Edgeworth M., González-Ruibal A., Holtorf C., Lucas G., Oestigaard T., Smith L., Witmore Ch., 2011, Some Reflections on Heritage and Archaeology in the Anthropocene, „Norwegian Archaeological Review”, nr 44 (1), s. 40–88
Stobiecka, M., 2018, Digital Escapism. How do objects become deprived of matter, „Journal of Contemporary Archaeology”, nr 5(2), s. 194-212
Ziębińska-Witek, A., 2014, Renesans materialności, czyli o powrót obiektów do muzeum, W: E. Domańska, R. Stobiecki, T. Wiślicz (red.), Historia – dziś. Teoretyczne problemy wiedzy o przeszłości, Universitas, Kraków, s. 217-228
Ziębińska-Witek, A., 2015, Muzea wobec nowych trendów w humanistyce. Refleksje teoretyczne, „Historyka. Studia metodologiczne”, nr 45, s. 97-115
Dokumenty UNESCO:
Karta w sprawie zachowania dziedzictwa cyfrowego
Karta Londyńska
Zalecenie UNESCO w sprawie zachowania i dostępu do dziedzictwa dokumentacyjnego, w tym dziedzictwa cyfrowego
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v4i0.1079
Odniesienia
- Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.
Copyright (c) 2019 Monika Stobiecka
Instytucja sprawcza:
Instytut Sportu, Turystyki i Żywienia Uniwersytetu Zielonogórskiego
Bazy czasopism
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642