Czy turystyka stwarza perspektywy dla ratowania dziedzictwa postindustrialnego? Obserwacje poczynione na podstawie analizy kilku przypadków górnośląskich

Irma Marzena Kozina

Abstrakt


Od końca lat 80. XX wieku istotnym problemem społeczno-kulturowym Górnego Śląska stała się rewitalizacja obiektów postindustrialnych, pozostałych po likwidacji nierentownych kopalń i hut. Część niszczejących zabudowań i maszyn przeznaczono do wykorzystania w obszarze turystyki, planując ich przekształcenie w muzea i galerie sztuki. Celem artykułu jest analiza wybranych przykładów rewitalizowanych obiektów (Zabytkowa Kopalnia Srebra i Sztolnia Czarnego Pstrąga w Tarnowskich Górach, Szyb Wilson kopalni „Wieczorek” i Walcownia Huty „Szopienice” w Katowicach oraz Elektrociepłownia Szombierki w Bytomiu) pod kątek możliwości ich transformacji w turystyczną atrakcję, która działałaby jako obiekt ekonomicznie samowystarczalny.


Słowa kluczowe


relikty postindustrialne; turystyka; rewitalizacja; Górny Śląsk

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Barecki Z., Piątek E. 2019, Kopalnia Concordia i Szyb Maciej w Zabrzu. Historia i zachowane dziedzictwo, Zabrze: Przedsiębiorstwo Górnicze Demex Sp. z o.o

Bijak S. 2021, Zabytki UNESCO w Tarnowskich Górach ze wsparciem od państwa? Projekt ustawy trafi do Sejmu, Tarnowskie Góry Nasze Miasto. Dostępne w: https://tarnowskiegory.naszemiasto.pl/zabytki-unesco-w-tarnowskich-gorach-ze-wsparciem-od-panstwa/ar/c1-8331976, [dostęp: 11.07.2021]

Bulsa M., Grzegorek G. i Witaszczyk B. 2013. Domy i gmachy Katowic, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek

Dotacja dla zabytkowej kopalni, Serwis korporacyjny Kopalni Soli „Wieliczka. Dostępne w: https://www.kopalniawieliczka.eu/dotacja-dla-zabytkowej-kopalni/, [dostęp: 18.07.2021]

Gębala D. 2021, Zabytkowe budynki kolejowe w Jaworzynie Śląskiej przejdą gruntowny remont, Moja Świdnica, 20 lutego 2021, Dostępne w: https://mojaswidnica.pl/zabytkowe-budynki-kolejowe-w-jaworzynie-slaskiej-przejda-gruntowny-remont/, [dostęp: 16.07.2021]

Godłowski J. 2021, Program Działania Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka w Wieliczce na kadencję 1.02.2021-31.01.2026. Dostępne w: https://bip.mkdnis.gov.pl/media/docs/programy%20inst/20210202_Program_dzialania_Muzeum_Zup_Krakowskich_Wieliczka_w_Wieliczce_na_kadencje_1.02.2021-31.01.2026.pdf, [dostęp: 11.07.2021]

Grzegorek G., Frużyński A. i Rygus P. 2017. Kopalnie i huty Katowic, Katowice: Wydawnictwo Prasa i Książka Grzegorz Grzegorek

Johann Bros: Chcemy rozmawiać ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń w sprawie Szybu Wilson, Nettg.pl. 20 maja 2021. Dostępny w: https://nettg.pl/gornictwo/177387/johann-bros-chcemy-rozmawiac-ze-spolka-restrukturyzacji-kopaln-w-sprawie-szybu-wilson/set/page/3, [dostęp: 16.07.2021]

Klimas B. 2020, Szombierki zagrożone. „Każda wizyta w elektrociepłowni strasznie boli”, Rzeczpospolita z dnia 23 czerwca,. Dostępne w: https://regiony.rp.pl/z-regionu/27394-szombierki-zagrozone-kazda-wizyta-w-elektrocieplowni-strasznie-boli, [dostęp: 18.07.2021]

Konwerska B., 2020. Ruch turystyczny w kopalni soli Wieliczka w okresie zarządu austriackiego (1772-1918), Wieliczka: Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka

Kowol M., Różycki P. 2008. Turystyka przemysłowa w Tarnowskich Górach, Geoturystyka, vol.14, No. 3, s. 41-48

Kuźnik G. 2013, Alfons Kopia 80 lat temu zaczął badać tarnogórskie podziemia, Tarnowskie Góry Nasze Miasto. Dostępne w: https://tarnowskiegory.naszemiasto.pl/alfons-kopia-80-lat-temu-zaczal-badac-tarnogorskie/ar/c13-2053620, [dostęp: 11.07.2021]

Manhas P. S. , Manrai L. A. i Manrai A. K., 2016. Role of tourist destination development in building its brand image: a conceptual model, Journal of Economics, Finance and Administrative Science, vol. 40, No. 21, s. 25-29

Niemojewska A. 2018, 40 lat kopalni soli w Wieliczce na Liście UNESCO: zaszczyt i zobowiązanie, Rzeczpospolita z dnia 25.10. Dostępne w: https://www.rp.pl/Rzecz-o-historii/310259944-40-lat-kopalni-soli-w-Wieliczce-na-Liscie-UNESCO-zaszczyt-i-zobowiazanie.html, [dostęp: 18.07.2021].

Nogaj T. 2003, Burmistrzowie Tarnowskich Gór, Montes Tarnovicensis, Nr 11. Dostępne w: Burmistrzowie Tarnowskich Gór (montes.pl) , [dostęp: 11.07.2021]

Stanowisko Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Tarnogórskiej w sprawie komunikatu Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu z dnia 19 marca 2021 roku, https://smzt.pl/wp-content/uploads/2021/03/komunikat-prasowy_smzt_unesco.pdf, [dostęp: 2021-07-11]

Szyb Wilson, 2015. Wystawy. Ogród niewiniątek. Dostępny w: http://szybwilson.org/zobacz?item=208, [dostęp: 16.07.2021]

TomTom: 82 % Polaków jest skłonnych spędzić wakacyjny urlop w kraju. Dostępne w: https://www.telix.pl/rynek/raporty-prezentacje/2021/06/tomtom-82-polakow-jest-sklonnych-spedzic-wakacyjny-urlop-w-kraju/, [dostęp: 18.07.2021]

Wachowski, W., 2017. Jak działają rzeczy społeczne. Poznanie, normatywność i dizajn dla mas, AVANT, vol. VIII, No. 3, s. 58-75

Zakochać się w Tarnowskich Górach! Efekt UNESCO, tysiące turystów i piękniejsze miasto. Dostępne w: https://wiadomosci.onet.pl/slask/tarnowskie-gory-lista-unesco-liczne-atrakcje-i-rosnaca-liczba-turystow-w-miescie/d3t1c5r, [dostęp: 11.07.2021]

Żabicka-Barecka D., Piątek E. i Barecki Z. 2014, Concordia, Ludwik Pstrowski, Szyb Maciej w Zabrzu. Nowe oblicze kopalni węgla kamiennego – nowa karta historii, Zabrze: DEMEX Przedsiębiorstwo Górnicze Sp. z o.o. Dostępne w: Szyb Maciej - Silesian Digital Library (sbc.org.pl), [dostęp: 17. 07. 2021]




DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v3i120.1268

Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2021 Irma Marzena Kozina

Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642