Kulturowe dziedzictwo techniki w turystyce: od eksponatu do miejsca spotkań

Sylwia Kaczmarek

Abstrakt


Dziedzictwo techniki stanowi integralną część dorobku kulturowego człowieka. Szczególną jego odmianą są miejskie tereny poprzemysłowe poddane procesowi rewitalizacji, który gruntownie przekształcił ich przeznaczenie i użytkowanie. Poznawanie dziedzictwa przemysłowego tych obszarów przez turystów jest procesem, który dynamicznie zmienia się w czasie. Sformułowana koncepcja teoretyczna przedstawia indukcyjny model wyróżniający trzy podejścia interpretacyjne: dziedzictwo przemysłowe traktowane jako eksponat, jako interakcja i jako miejsce spotkań. Model weryfikowano analizując jego zastosowanie w praktyce na przykładzie zrewitalizowanych obszarów poprzemysłowych w dwóch miastach europejskich: Glasgow i Łodzi. Wykazano, że wymienione trzy warianty podejścia interpretacyjnego dziedzictwa przemysłowego w praktyce użytkowania turystycznego występują jednocześnie i wzajemnie się uzupełniają. Zrewitalizowany fragment miasta użytkowany z powodzeniem przez turystów generuje pozytywną transformację funkcjonalną i przestrzenną terenów sąsiadujących, które same w sobie nie stanowią dziedzictwa kulturowego przemysłu. Warunkiem trwałości turystyki kulturowej jako nowego sposobu użytkowania zrewitalizowanych terenów poprzemysłowych miasta jest zróżnicowany, elastyczny i łatwo dostępny program spędzania czasu, który można dowolnie konfigurować zgodnie z potrzebami i preferencjami.


Słowa kluczowe


miasto; dziedzictwo przemysłowe; turystyka kulturowa; rewitalizacja

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Affelt J.W., 2009, dziedzictwo techniki, jego różnorodność i wartości, "Kurier konserwatorski" nr 5, s.5-20

Affelt J.W., 2015 , Technitas, Konteksty dziedzictwa kulturowego techniki , Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu

Amore A., 2019, Tourism and Urban Regeneration: Processes Compressed in Time and Space, Routledge

Bujok P., Klempa M., Niemiec D., Ryba J., Porzer M., 2018, Dziedzictwo przemysłowe firmy „Baťa” w mieście Zlín (Republika Czeska), "Turystyka Kulturowa" nr 2, s. 54-66

Coach C., Fraser Ch., Percy S., 2003, Urban regeneration in Europe, Blackwell, Oxford UK

Gasidło K., 1998, Problemy przekształceń terenów poprzemysłowych, Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej. Architektura z. 37, Politechnika Śląska, Gliwice

Gutowska-Dudek K., 2003, Dziedzictwo kulturowe – konteksty odpowiedzialności, Kolegium Nauk Społecznych i Administracji Politechniki Warszawskiej, Warszawa

Januszewski S., 2009, Dziedzictwo postindustrialne i jego kulturotwórcza rola, Fundacja Hereditas Warszawa

Jones P., Evans J., 2008, Urban Regeneration in the UK, Sage Publications Ltd., London

Kaczmarek S., (red.) 2019, Demolowanie w kontekście teorii rewitalizacji miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź

Kaczmarek S., 2001, Rewitalizacja terenów poprzemysłowych. Nowy wymiar w rozwoju miast, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź

Kaczmarek S., Kowalczyk A., 2016, Rewitalizacja terenów poprzemysłowych i turystycznych, "Folia Turistica" nr 41, str. 283-309

Kasprisin R., 2019, Urban design. The composition of complexity, Routledge, New York

Keating M., 1988 , The city that refused to die. Glasgow: the policy of urban regeneration, Aberdeen University Press

Kidd A., 1993, Manchester, Ryburn Publishing

Kronenberg M., 2012, Wpływ zasobów dziedzictwa przemysłowego na atrakcyjność turystyczną miasta: przykład Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź

Kruczek Z., 2019, Rola turystyki w zachowaniu dziedzictwa przemysłu naftowego w Polskich Karpatach, "Turystyka Kulturowa" nr 3, s. 33-52

Lisowska A., 2016, Stara Kopalnia Centrum Nauki i Sztuki w Wałbrzychu – przykład rewitalizacji obiektów poprzemysłowych na cele kulturowe, "Turystyka Kulturowa" nr 4, s. 6-20

Lorens P., 2010, Rewitalizacja miast. Planowanie i realizacja, Politechnika Gdańska, Gdańsk

Markowski T., Stawasz D. (red.), 2007, Rewitalizacja a rozwój funkcji metropolitalnych miasta Łodzi, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź

McCarthy J., 2007, Partnership, Collaborative Planning and Urban Regeneration, Ashgate Publishing,

Mikos v. Rohrscheidt A., 2018, Historia w turystyce kulturowej, WN PWN, Warszawa

Mikos v. Rohrscheidt A., 2019a, Zarys dziejów interpretacji dziedzictwa w turystyce i propozycja ich systematyki, "Turystyka Kulturowa" nr 3, s. 7-32

Mikos v. Rohrscheidt A., 2019b, Przedmiot interpretacji dziedzictwa we współczesnej turystyce kulturowej - główne typy interpretowanych zasobów i wiodące treści, "Turystyka Kulturowa" nr 4, s. 65-91

Moterski F., 2019, Dziedzictwo poprzemysłowe jako element zintegrowanego zarządzania miastem, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź

Murzyn M.,A., Purchla J., 2007, Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku szanse i wyzwania, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków

Ogden P., ed., 1992, London Docklands. The Challenge of Development, Cambridge University Press

Palmer M., Neaverson P., 2001, Industrial Archaeology: Principles and Practice, Routledge, London

Palmer M., Nevell M., Sissons M., 2012, Industrial Archaeology: A Handbook, Council for British Archaeology, York UK

Paluch M., 2014a, Dziedzictwo przemysłowe Żyrardowa jako część potencjału turystyki kulturowej Mazowsza Zachodniego, "Turystyka Kulturowa" nr 6, s.6-35

Paluch M., 2014b, Rola turystyki w rewitalizacji małych miast poprzemysłowych i regionów – studia przypadków Cork, Jeffersonville, New Albany i Regionu Walonii, "Turystyka Kulturowa" nr 11, s.6-23

Rottermund A., (red.) 2014, Dlaczego i jak w nowoczesny sposób chronić dziedzictwo kulturowe, Polski Komitet Do Spraw UNESCO

Schwach P., i in., 1998, Reconstruire la ville sur la ville, ADEF, Paris

Słodczyk J., 2001, Przestrzeń miasta i jej przeobrażenia, Uniwersytet Opolski, Opole.

Stankiewicz B., 2014, Dziedzictwo kulturowe przemysłu i struktur osadniczych w obszarze Aglomeracji Górnośląskiej, Wydawnictwo Politechniki śląskiej, Gliwice

Suszczewicz M., 2015, Dziedzictwo poprzemysłowe i techniczne województwa lubuskiego jako podstawa nowego regionalnego szlaku turystyczno-kulturowego, "Turystyka Kulturowa" nr 8, s.20-40

Walczak B., M., 2016, Czy zabytki techniki i inżynierii to w Polsce wciąż dziedzictwo „drugiej kategorii”? rys historyczny oraz aktualne problemy, "Ochrona dziedzictwa kulturowego", nr 2, s.133-144

Ziarkowska J., 2019, Dziedzictwo uznane – wpis na Listę UNESCO a atrakcyjność turystyczna (na przykładzie Tarnowskich Gór), "Turystyka Kulturowa" nr 3, s. 53-76

Ziobrowski Z., Ptaszycka-Jackowska D., Rębowska A., Geissler A. (red.), 2000, Odnowa miast. Rewitalizacja, rehabilitacja, restrukturyzacja, Instytut Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice.

https//.cityoflondon.gov.uk [06.06.2021

https//.ukpopulation.org/glasgow-population [09.05.2021]

https//.lodz.stat.gov.pl [09.05.2021

https//rewitalizacja.uml.lodz.pl/[11.06.2021]

www.cmwl.pl/public/ [11.06.2021]


Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2021 Sylwia KACZMAREK


Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642