Góralszczyzna na sprzedaż – o autentyfikacji przestrzeni turystycznych na Podhalu
Abstrakt
Podhale to jeden z najtłumniej odwiedzanych przez turystów regionów Polski. Goście przyjeżdżają tam już od XIX wieku, a gospodarze bacznie im się przyglądają i starają się wychodzić naprzeciw zakładanym oczekiwaniom turystów, dostosowując do nich lokalną infrastrukturę, obiekty sportowe, bazę noclegową, gastronomiczną itd. Część tych zabiegów
w sposób jednoznaczny sięga do zasobów „góralszczyzny”. Celowe kreowanie przestrzeni turystycznych [MacCannell 2002] nosi znamiona działań o charakterze autentyfikacyjnym [Cohen, Cohen 2012], które opierają się przede wszystkim na gorącym pojmowaniu autentyczności [Selwyn 1996]. Turystyczne zarządzenie „kulturą góralską” ma nie tylko ekonomiczny wymiar, staje się ono zarazem elementem odgrywania własnej tożsamości, co jest doskonałym przykładem aktywnego wytwarzania dziedzictwa [Harrison 2013]. Na podstawie materiałów z etnograficznych badań terenowych prowadzonych na Podhalu w latach 2011-2016 i od 2021 do teraz, odwołując się do trzech wybranych przykładów kreowania przestrzeni góralskiej dla turystów, staram się pokazać, jak ów proces wytwarzania dziedzictwa działa.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Arsoba B., 2004, Tytus Chałubiński i Zakopiański Ślub Jego Potomków, „Niedziela”, nr 51, http://www.niedziela.pl/artykul/35966/nd/Tytus-Chalubinski-i-Zakopianski-Slub-Jego, [29.06.2022]
Ashworth G.J., 2002, Paradygmaty i paradoksy planowania przeszłości [w:] Europa Środkowa - nowy wymiar dziedzictwa, pod red. J. Purchli, Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2002
Bendix R., 1997, In Search Of Authenticity: The Formation Of Folklore Studies, University Of Wisconsin Press, Wisconsin
Bendix R., 2021, Life Itself An Essay On The Sensory And The (Potential) End Of Heritage Making, „Traditiones” 50/1, s. 43-51
Ceklarz K. 2018, Góralszczyzna na sprzedaż : komercjalizacja tradycji widoczna w krajobrazie Podhala, „Małopolska“ t. XX, s. 227-243
Cohen E., Cohen S.A., 2012, Authentication: Hot and Cool, „Annals of Tourism Research”, 39 (3), s.1295-1314
Cooley T., 2005, Making Music in the Polish Tatras, Indiana University Press, Blumington–Indianapolis
Długołęcka L., Pinkwart M., 1992, Muzyka i Tatry, Kraj, Warszawa–Kraków
Harrison R., 2013, Heritage as social action [in:] Heritage: Critical Approaches, Routledge, Londyn, s. 240-276
Hastrup K., 2006, O ugruntowywaniu się światów – podstawy empiryczne antropologii, przeł. M. Bucholc [w:] Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej. Kontynuacje, red. M. Kempny,
E. Nowicka, WUW, Warszawa, s. 87–99
Ingold T., Kurttila T., 2000, Perceiving the Environment in Finnish Lapland, „Body and Society” 6(34), s. 183–196
Kirshenblatt-Gimblett B., 2011, Od etnologii do dziedzictwa. Rola muzeum, „Etnografia Nowa” nr 3, s. 125-136
Klekot E., 2009, Zwiedzający w muzeum: strategie, taktyki i kategoria autentyczności, „Etnografia Nowa”, nr 1, s. 97–102
Klimut U., 2014, Pojęcie tradycji w narracjach o pasterstwie na Podhalu [w:] Co słychać na Podhalu, Małanicz-Przybylska red., WUW, Warszawa, s. 42-80
Korduba P., 2013, Ludowość na sprzedaż, Bęc Zmiana, Warszawa
Kroh A., 2002, Tatry i Podhale, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław
Krzyżanowski T., 2006, Przepraszam, czy tu jeszcze grają?, „Tatry”, nr 4(18), s. 50–52
MacCannell D., 2002, Turysta. Nowa teoria klasy próżniaczej, przeł. E. Klekot, A. Wieczorkiewicz, Spectrum, Warszawa
Malewska-Szałygin A., 2008, Wyobrażenia o państwie i władzy we wsiach nowotarskich 1999–2005, DiG, Warszawa
Małanicz-Przybylska M., 2017, Między dźwiękami Skalnego Podhala. Współczesna góralszczyzna, WUW, Warszawa
Mathews G., 2005, Supermarket kultury, przeł. E. Klekot, PIW, Warszawa
Ptak J., 2010, Tytus Chałubiński – „Król Tatr”, https://www.jacekptak.com.pl/chalubinski.html [29.06.2022]
Radziszewska J., 2009, Biblioteka opowieści. Wizerunki górali tatrzańskich w piśmiennictwie polskim XIX wieku, Katedra Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław
Rakowski T., 2021, Teren, wspólnota, etyka: w poszukiwaniu „właściwej” drogi w terenowych badaniach antropologicznych, „Etnografia. Praktyki, Teorie, Doświadczenia” nr 7, s. 253–264
Selwyn T., 1996, The Tourist Image: Myths and Myth Making in Tourism, ohn Wiley & Sons Ltd, Chichester
Smith L., 2006, Uses of Heritage,Taylor & Francis Ltd., Londyn-Nowy Jork
Urry J., 2007, Spojrzenie turysty, przeł. A. Szulżycka, PWN, Warszawa
Wieczorkiewicz A., 2008, Apetyt turysty: o doświadczaniu świata w podróży, Universitas, Kraków
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v3i124.1357
Odniesienia
- Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.
Copyright (c) 2022 Maria Zuzanna Małanicz
Instytucja sprawcza:
Instytut Sportu, Turystyki i Żywienia Uniwersytetu Zielonogórskiego
Bazy czasopism
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642