„Wycieczki archeologiczne” w międzyrzeczu Wisły i Pilicy jako przykład XIX-wiecznej turystyki kulturowej i archeoturystyki

Abstrakt

Charakterystyczne dla XIX wieku były tzw. wycieczki archeologiczne, w trakcie których oglądano i zwiedzano zarówno zabytki archeologiczne (grodziska, kurhany oraz zgromadzone w kolekcjach muzealnych zabytki ruchome), jak i architektoniczne, dzieła sztuki, archiwa, biblioteki, muzea, cmentarze, a nawet zakłady przemysłowe. Na obszarze międzyrzecza Wisły i Pilicy wyprawy takie, wiodące w różne zakątki tego regionu, odbyli m.in. badacz kultury ludowej i przeszłości Słowian Zorian Dołęga-Chodakowski (wędrówka śladami zabytków słowiańskich), cenzor, historyk i dziennikarz Maksymilian Sobieszczański, ziemianin z Lubelszczyzny Józef Łoski (podróż w opoczyńskie) oraz ksiądz Władysław Siarkowski (wycieczka do Koprzywnicy). Wszyscy ci podróżnicy byli zarazem miłośnikami archeologii, podejmującymi badania terenowe, przy tym M. Sobieszczański przeprowadził, w trakcie podjętej przez siebie „wycieczki archeologicznej” do guberni radomskiej, pierwsze na omawianym terenie zaplanowane prace wykopaliskowe (we wsiach Nietulisko Duże oraz Kotarszyn). Tego rodzaju wycieczki, stanowiące przykład XIX-wiecznej turystyki kulturowej i archeoturystyki, przyczyniały się do rozbudzenia w ówczesnym społeczeństwie zainteresowania dziedzictwem przeszłości oraz zabytkami regionu międzyrzecza Wisły i Pilicy.