Horyzonty geograficzne starożytnych turystów greckich
Abstrakt
Celem artykułu jest zaprezentowanie rozwoju horyzontów geograficznych starożytnych turystów greckich. Trwałymi elementami kultury greckiej były podróże, ciekawość i chęć poznawania świata. Przyczyniły się one w wielkim stopniu do narodzin turystyki w okresie klasycznym. Akcja kolonizacyjna, morski handel, podróże dla poszerzenia wiedzy i zwiedzania były czynnikami rozwoju horyzontów geograficznych turystów greckich. Warto zauważyć, że podróże handlowe, poznawcze i turystyczne często się przenikały. Rezultatem podbojów Aleksandra III Macedońskiego (Wielkiego) było rozszerzenie świata kultury greckiej na Bliski Wschód. Wywarło to wielki wpływ na rozwój horyzontu geograficznego, w tym także turystycznego oraz poszerzenie obszaru destynacji turystycznych. W ciągu kilkuset lat, od VIII w. p.n.e. do epoki hellenistycznej, terenem greckiej eksploracji turystycznej stało się nie tylko Morze Śródziemne ale i tereny Azji Mniejszej oraz Afryki północnej łącznie z Egiptem.
Artykuł został podzielony na kilka części. Ukazują regiony ówcześnie znanego świata czyli oikumene oraz wiedzę, jaką na ich temat posiadali Grecy. Wraz z jej poszerzaniem następował rozwój horyzontu geograficznego turystów greckich. Kolejne części poświęcono literaturze geograficzno-krajonawczej, która wywarła wielki wpływ na rozwój turystycznej wiedzy o oikumene, oraz Homerowi – twórcy narodowego eposu jakim była Odyseja i „ojcowi literatury podróżniczej” – Herodotowi.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Agatarchides z Knidos, 2007, Dzieje, Przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył G. Malinowski, Wrocław
Agbunow M.V., 1981, Materialy po antićnoj geografii Severo-Zapadnogo Prićernomorja, „Vestnik Drevnej Istorii”. No 1, s. 124-142
Alonso-Núñez J.M., 1997, Approaches to world history in the Hellenistic period: Dicaearchus and Agatharchides, „Athenaeum” 85, s. 53-67
Astour M.C., 1985, Ancient Greek Civilization in Southern Italy, „Journal of Aesthetic Education”. Vol. 19, No. 1. Special Issue: Paestum and Classical Culture: Past and Present, University of Illinois Press, Spring, s. 23-37
Beston A.F.L., 1991, Agatharchides of Cnidus: On the Erytrean Sea by Stanley M. Burstein (reviev of the books), „Journal of the Royal Asiatic Society”, Cambridge University Press, Third series, vol. 1, no. 1, s. 109-112
Bissing F.W. von, 1951, Naukratis, „Bulletin de la Société Royale d’Archéologie d’Alexandrie” 39, s. 32–82
Boardman J., 1999, The Greeks Overseas: Their Early Colonies and Trade, 4th rev. ed., Thames & Hudson, London
Bravo B., 2009, La Chronique d'Apollodore et le Pseudo-Skymnos: érudition antiquaire et littérature géographique dans la seconde moitié du IIe siecle av. J.-C., „Studia Hellenistica” 46, Peters, Leuven
Burstein S.M., 1989, Agatharchides of Cnidus. On the Erythraean Sea, Second series, no. 172, Hakluyt Society, London
Casson L., 1965, Starożytni żeglarze, Iskry, Warszawa
Casson L., 1981, Podróże w starożytnym świecie, Ossolineum, Warszawa
Casson L., 1989, The Periplus Maris Erythraei: Text With Introduction, Translation, and Commentary, Princeton University Press, Princenton
Cerchiai L., Jannelli L., Longo F., 2004, The Greek Cities of Magna Graecia and Sicily, Getty Trust Publications: J. Paul Getty Museum, Los Angeles
Chami F.A., 2002, The Graeco-Romans and Panchea/Azania: sailing in the Erythraean Sea, [w:] Red Sea Trade and Travel, The British Museum, London
Coulson W.D.E., 1996, Ancient Naukratis Vol. 2, The Survey at Naukratis and Environs, pt.1., Oxbow, Oxford
Cunliffe B., 2002, The extraordinary voyage of Pytheas the Greek: The man who discovered Britain,Walker & CoD., London
Diodor Sycyliski, 1933-1967, The Library of History, Loeb Classical Library, vol. 2, Greek texts and facing English translation, Harvard University Press. Translation by C.H. Oldfather
Dummet J., 2010, Syracuse. City of Legends: a Glory of Sicyly, L.B. Tauris, New York
Encyklopedia Brittanica, 2001, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań, t. 22, s. 97-98
Engels D., 2014, Polemon von Ilion. Antiquarische Periegese und hellenistische Identitätssuche [w:] K. Freitag, Chr. Michels, Athen und/oder Alexandreia? Aspekte von Identität und Ethnizität im hellenistischen Griechenland, Köln/Weimar/Wien, s. 65–98
Evans J.A.S., 1982, Herodotus, Twayne, Boston
Farrington B., 1954, Nauka grecka, PWN, Warszawa
Finley M., 2002, The World of Odysseus, New York Review of Books, New York
Flawiusz Arrian, 1963, Wyprawa Aleksandra Wielkiego, przeł. H. Gesztoft, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków
Flawiusz Arrian, Opis Indii, przeł. H. Gesztoft, “Meander” XLIX, 3-4, s. 183-186
Frye J. H., 1985, North to Thule: an imagined narrative of the famous “lost” sea voyage of Pytheas of Massalia in the fourth century B.C., Algonquin Books of Chapel Hill, Chapel Hill
Gesztoft H., 1962, India sprzed 2000 lat, „Życie i Myśl”, s. 60-71
Gesztoft H., 1963, Flavianus Arrianus. Wyprawa Aleksandra Wielkiego, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków
Gesztoft H., 1994, Flavius Arrianus. Opis Indii, „Meander” XLIX, 3-4, s. 183-186
Głombiowski K., 1981, Ktezjasz z Knidos, grecki historyk perskiej monarchii Achemenidów, Uniwersytet Gdański, Gdańsk
Gould J., 1989, Herodotus, St. Martin's Press, New York
Graf D.F., 1994, The Persian Royal Road system, [w:] H. S. Werdenburg H.S., Kuhrt A., Cool-Root M., Achaemenid history VIII: Continuity and change, Insituut voor het Nabije Oosten, Leiden
Graves R., 1974, Mity greckie, PIW, Warszawa
Grimal N., 2004, Dzieje starożytnego Egiptu, PIW, Warszawa
Hammond N.G.L., 1994, Dzieje Grecji, PIW, Warszawa
Hawkes C.F.C, 1977, Pytheas: Europe and the Greek Explorers, Blackwell, Oxford
Herodot, 1954, Dzieje, przekład S. Hammer, Czytelnik, Warszawa
Hornblower S., 1996, Apollodorus of Athens. The Oxford Classical Dictionary, Oxford University Press, Oxford, s. 124
Homer, 1981, Iliada, przekł. J. Łanowski, Ossolineum, Wrocław
Homer, 1981, Odyseja, przeł. L. Siemeński, Ossolineum, Wrocław
Huntingford G.W.B., 1980, The Periplus of the Erythraean Sea, Hakluyt Society, London
Karttunen K., 1989, India in Early Greek Literature, „Studia Orientalia” 65, Finnish Oriental Society, Helsinki
Kavenna J., 2006, The Ice Museum: In Search of the Lost Land of Thule, Penguin Books, London
King Ch., 2006, Dzieje Morza Czarnego, PIW, Warszawa
Ksenofont, 1955, Wyprawa Cyrusa, przekł. W. Madyda, Czytelnik, Warszawa
Lara M.T. de, Baruque J.V., Ortiz A.D., 1997, Historia Hiszpanii, Universitas, Kraków
Lengauer W., 1999, Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, DiG, Warszawa
Leonard A. Jr., 2001, Ancient Naukratis: Excavations at a Greek Emporium in Egypt. Part II, American Schools of Oriental Research, Atlanta
Łoposzko W., 1977, Tajemnice starożytnej żeglugi, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk
Majewski A., 1992, Oceany i morza, PWN, Warszawa
Marozzi J., 2008, The way of Herodotus: travels with the man who invented history, Da Capo Press, Cambridge
Mirhady D.C., 2001, Dicaearchus of Messana: The Sources, Texts and Translations, [w:] Fortenbaugh W., Schütrumpf E., Dicaearchus of Messana: Text, Translation, and Discussion, Transaction Publishers, New York-London
Moreau A., 1994, Le Mythe de Jason et Médée. Le Va-nu-pied et la Sorcière, Les Belles Lettres, collection „Vérité des mythes”, Paris
Morkot R., 1996, The Penguin Historical Atlas of Ancient Greece, Penguin Books, London
Möller A., 2000, Naukratis: Trade in Archaic Greece, „Oxford Monographs on Classical Archaeology”, Oxford University Press, Oxford
Nicastro N., 2008, Circumference: Eratosthenes and the ancient quest to measure the globe, St. Martin's Press, New York
Olszta-Bloch M., 2011, Ptolemejski Egipt i greckie centra północnego wybrzeża Morza Czarnego, Wydawnictwo Naukowe, Toruń
Pliniusz Starszy, 1961, Historia Naturalna (wybór), przekł. I. T. Zawadzcy, Ossolineum, Wrocław
Pomeroy S.B, Burstein S.M., Donlan W., Roberts J.T, 2010, Starożytna Grecja, Książka i Wiedza, Warszawa
Powell B., 2001, The Voyage of the Argo. In Classical Myth. Upper Saddle River, Prentice Hall, New York
Rawlins D., 1982, The Eratosthenes–Strabo Nile map. Is it the earliest surviving instance of spherical cartography? Did it supply the 5000 stades arc for Eratosthenes' experiment?, „Arch. Hist. Exact Sci.”, 26 (3), s. 211–219
Roller D., 2006, Through the pillars of Herakles: Greco-Roman exploration of the Atlantic, Routledge, Taylor & Francis, London-New York
Scarre C., 1995, The Penguin Historical Atlas of Ancient Rome, Penguin Books, London
Sinko T., 1959, Zarys historii literatury greckiej. T.1. Literatura archaiczna i klasyczna, wiek VIII-IV włącznie, PWN, Warszawa
Słownik pisarzy antycznych, red. Anny Świderkówny, 1990, Wiedza Powszechna, Warszawa, s. 279
Smethurst S.E., 1952, Cicero and Decearchus, „Transactions and Proceedings of the American Philologicala Association”. Vol. 83, s. 224-232
Stabryła S., 2002, Historia literatury Grecji i Rzymu, Ossolineum, Warszawa
Starr S.F., 1963, The Persian Royal Road in Turkey, „Yearbook of the American Philosophical Society”, Philadelphia, s. 629-632
Strabon, Geografia (The Geography of Strabo), 1856, translated by H.C. Hamilton, W. Falconer, Bohn’s Classical Library, London
Strzelczyk J.,1970, Odkrywanie Europy, Wiedza Powszechna, Warszawa
Świderkówna A., 1983, Życie codzienne w Egipcie greckich papirusów, PIW, Warszawa
Tukidydes, 1998, Wojna peloponeska, przekł. K. Kumaniecki, Czytelnik, Warszawa
Wallbank F.W., 2003, Świat hellenistyczny, Prószyński i S-ka, Warszawa
West S., 2003, The Most Narvellous of All Seas; The Greek Encounter with the Euxine, „Greece & Rome”. Vol. 50, no 2, Cambridge University Press, Cambridge, s. 151-167
Whitaker I., 1981-1982, The Problem of Pytheas Thule, „The Classical Journal” 77 (2), s. 148–164
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v4i0.834
Odniesienia
- Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.
Copyright (c) 2017 Janusz M. Ślusarczyk
Instytucja sprawcza:
Instytut Sportu, Turystyki i Żywienia Uniwersytetu Zielonogórskiego
Bazy czasopism
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642