Przestrzeń kulturowa i niechciane dziedzictwo garnizonów poradzieckich na pograniczu Polski i Niemiec

Andrzej Moniak, Michał Suszczewicz

Abstrakt


Artykuł ma na celu scharakteryzowanie wybranych miejscowości powstałych na bazie byłych radzieckich garnizonów na terenie Polski Zachodniej oraz byłej Niemieckiej Republiki Demokratycznej (NRD) pod względem dziedzictwa kulturowego. W roku 1993, kiedy wojska Federacji Rosyjskiej ostatecznie opuściły użytkowane przez siebie bazy wojskowe, pojawiło się kilka problemów, nie tylko natury organizacyjnej i praktycznej, ale także w ramach geografii społeczno-ekonomicznej. Rozpoczął się proces tworzenia nowych społeczności lokalnych na nowych zasadach, odmiennych od tych, jakie znamy z dotychczas przyjętych teorii. Obca, bywało że wroga przestrzeń garnizonów powoli ulegała oswojeniu, by stać się miejscem egzystencji napływowej ludności. W związku z powyższym, zmieniano i nadawano nowe funkcje obiektom, ulegała przekształceniom zastana symbolika miejsc. Pojawiały się nowe problemy dotyczące zachowania, bądź wyeliminowania istniejącego dziedzictwa kulturowego z krajobrazu tych miejscowości, czy kształtowania się nowych społeczności. Tekst kończy uzasadnienie potrzeby zachowania zastanego dziedzictwa. Autorzy tworząc tekst artykułu bazowali na przeprowadzonych badaniach terenowych oraz kwerendzie dostępnych źródeł literatury przedmiotu.


Słowa kluczowe


przestrzeń i miejsce; dziedzictwo kulturowe; garnizony poradzieckie; Borne Sulinowo

Pełny tekst:

PDF

Bibliografia


Błahut, G., 2006, Akty symboliczne w przestrzeni zdewaluowanej. Przykład urban exploration i graffiti, [w:] Studia Etnologiczne i Antropologiczne, nr 9, s. 63-80

Burszta W., 1998, Antropologia kultury. Tematy, teorie, interpretacje, Poznań: Wyd. Zysk i Ska., s. 171

Casey E., 1996, How to get from space to place, In a fairly short stretch of time. Phenomenological prologomena, (w:) SFeld S., Basso K.H. (red.), Senses of Place, School of American Research Press, Santa Fe, s. 13-52

Demski D., Czarnecka D., 2015, Missing meanings in the post-soviet landscape of Borne Sulinowo, (w:) Journal of the Institute of Latvian History, vol. 95, s. 96-120

Dohnal W., Pomieciński A., 2011, Borne Sulinowo – antropologie „rodίcίho se” města. (w:) Český Lid, r. 98, nr 1, s. 191-206

Hernandez B i inni, 2007, Place attachment and place identity in natives and non-natives. (w:) Journal of Environmental Psychology, nr 27(2017), s. 310–319

Hanerz U., 2006, Odkrywanie miasta. Antropologia obszarów miejskich, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków

Jodełka-Schreiber H., 2009, Niematerialne dziedzictwo kulturowe: idee, prawo, praktyka, [w:] Szafrański W., Zalesińska K. (red.), Prawna ochrona dziedzictwa kulturowego, Poznań, s. 115-150

Jałowiecki B., 2011, Miejsce, przestrzeń, obszar, [w:] Przegląd Socjologiczny, vol. LX/2-3, s. 9-28

Jasiewicz Z., 1999, Lokalizm i regionalizm a migracje. Uwagi o związkach z terytorium na Ziemiach Zachodnich i Północnych Polski, [w:] Studia etnologiczne i antropologiczne, vol. 2, Katowice, s. 105-113

Kurczewska J. (red.), 2006, Oblicza lokalności. Tradycja i współczesność, Wydawnictwo IFIS PAN, Warszawa

Lisowski A., 2014, Typy przestrzeni a geografia, [w:] Prace Komisji Krajobrazu Kulturowego, vol. 24/2014, s. 7-18

Madej T., Nawrocki T., 2004, Borne Sulinowo – miasto, którego nie było, [w:] Michalczyk T., Kamiński T., Skarbek W.W. (red.), Problemy społeczne w okresie transformacji ustrojowej, Piotrków Trybunalski, s. 209-229

Madejski T., 2017, Borne Sulinowo bez radzieckich pomników, http://radioszczecin.pl/1,351747,borne-sulinowo-bez-skansenu-radzieckich-pomnikow [2.02.2018]

Małachowicz E., 2007, Konserwacja i rewaloryzacja architektury w środowisku kulturowym, Politechnika Wrocławska, Wrocław

Merrill S., Hack H., 2012, Exploring hidden narratives: Conscript graffiti at the former military base of Kummersdorf, (w:) Journal of Social Archaeology, Vol. 11(1), s. 101-121

Mikos von Rohrsheidt A., 2013, Adaptation of fortress-type sites for cultural tourism, [w:] Ido movement for culture, Journal of Martial Arts Anthropology, Vol. 13, nr 2 (2013), s. 38-55

Murzyn M.A., 2007, Dziedzictwo kulturowe w okresie przemian. Szanse i wyzwania, [w:] Murzyn M.A., Purchla J., Dziedzictwo kulturowe w XXI wieku, Szanse i wyzwania, Kraków, s. 139-154

Nora P., 1997, Zwischen Geschichte und Gedächtnis, Berlin: Klaus Wagenbach Verlag.

Olejarz M., 2014, Enklawy społeczne na terenie byłej bazy wojskowej – przykład Kęszycy Leśnej, [w:] Opuscula Socjologia, no. 1, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona Góra, s. 81-94

Pokojska W., 2015, Zapomniane dziedzictwo, czyli urban exploring, [w:] Zarządzanie w Kulturze, Vol. 16, No. 2, s. 151-163

Ricoeur P., 2012, Pamięć, Historia, Zapomnienie, Kraków: Universitas

Sułek A., 2009, Doświadczenie i kompetencje obywatelskie Polaków, [w:] Czapiński J., Panek T. (red.), Diagnoza społeczna 2009: Warunki i jakość życia Polaków, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa, s. 265-270

Suszczewicz M., 2016, Przemiany migracyjne i demograficzne nowego miasta na przełomie XX i XXI wieku – przykład Bornego Sulinowa, [w:] Przegląd Zachodniopomorski, nr XXXI (LX), Rok 2016, vol. 2., s. 145-159

Szacki J., 1983, Historia myśli socjologicznej. Cz.2, PWN, Warszawa

Tuan Y. F., 1987, Przestrzeń i miejsce, PIW, Warszawa


Odniesienia

  • Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.


Copyright (c) 2018 Michał Suszczewicz, Andrzej Moniak

Copyright ©  Turystyka Kulturowa 2008-2021. ISSN 1689-4642