Organowe podróże po Polsce – rozwojową formą turystyki
Abstrakt
Organy jako instrument muzyczny, stanowiący ważny obiekt dziedzictwa kulturowego, w ostatnich latach zyskuje coraz większe zainteresowanie turystyki kulturowej. Organowe podróże umożliwiają poznanie zabytkowych i nowych instrumentów, związanych głównie z wnętrzami kościołów. Oprócz ich historii i budowy pozwalają także odkryć wyjątkowość ich brzmienia a przy okazji również wnętrze obiektu w którym się znajdują, z zabytkami sztuki i niekiedy wyjątkowym zapachem. Organowe podróże umożliwiają zatem wyjątkowe doświadczenie turystyczne.
W artykule na początku opisano specyfikę organów jako instrumentu muzycznego a następnie scharakteryzowano istniejące w Polsce organowe szlaki kulturowe. Kolejno dokonano ich oceny według kryteriów oceny szlaków kulturowych. Ponadto zwrócono uwagę na inne aspekty uwzględniania organów i muzyki organowej w turystyce kulturowej. Odniesiono się też do funkcjonowania festiwali organowych w czasach pandemii COVID-19 oraz do organowych projektów wirtualnych, które powstały w tym czasie. Na koniec przedstawiono propozycje rozwoju organowych szlaków kulturowych, nawiązujących do turystyki doświadczeń.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
ARS PRO ARTE www.arsproarte.pl [23.09.2020]
Baran P., 2019, Błogosławieństwo organów – wczoraj i dziś. Pro Musica Sacra 17, s. 171-191
Bernat, S., 2001, Organy w muzyce i przyrodzie. Geografia w szkole, 2/2001, s. 109–114
Bernat S., 2004, Lubelskie festiwale muzyczne jako element produktu turystycznego miasta, [w:] Z. Michalczyk (red.), Badania geograficzne w poznawaniu środowiska. PTG UMCS Lublin. s. 647-652
Bernat S., 2014, Soundscapes and tourism -towards sustainable tourism. Problems of Sustainable Development vol.9, no.1, pp.107-117.
Bogacz-Wojtanowska E., Gaweł Ł., Góral A., 2016, Szlaki kulturowe jako medium zmian w kulturze. Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski, https://nck.pl/badania/raporty/raport-szlaki-kulturowe-jako-medium-zmian-w-kulturze [23.09.2020]
Bordas J., 2020, Grand orgue de la cathédrale de Nantes : son titulaire espère la construction d’un orgue « exceptionnel » http://www.classicagenda.fr/orgue-cathedrale-nantes-michel-bourcier/ [05.01.2021]
Buczkowska K., 2012, Turysta kulturowy w poszukiwaniu genius loci. Folia Turistica nr 26, s. 41-52
CroLove.pl, https://crolove.pl/morskie-organy-w-zadarze/ [23.09.2020]
Cutler Q., Carmichael B., 2010, The dimensions of the tourist experience, [w:] M. Morgan, P. Lugosi, B. Ritchie (red.), The Experience of Tourism and Leisure: Consumer and Managerial Perspectives. Channel View Publications Bristol, s.3-26
Dorawa M., 2011, Organy Torunia i okolicznych kościołów. Toruński Oddział Stowarzyszenia Historyków Sztuki Toruń
Erdman J., 1992, Organy. Poradnik dla użytkowników. Wyd. Archidiecezji Warszawskiej Warszawa
Etnoskaralia Kurpiowskie, https://www.facebook.com/etnosakralia/ [17.11.2020]
Europe's Oldest Pipe Organs, https://religiana.com/inspire-me/europes-oldest-pipe-organs [02.02.2021]
Folia Organologica, http://foliaorganologica.com/ [07.02.2021]
Gaweł Ł, 2011, Szlaki dziedzictwa kulturowego: teoria i praktyka zarządzania. Wyd. UJ Kraków
Gołos J., 1972, Polskie organy i muzyka organowa. Instytut Wydawniczy PAX Warszawa
Gotowski R., Parzych K., 2014, Wpływ rewitalizacji Parku Kulturowego Kalwaria Pakoska na ruch turystyczny. Journal of Health Sciences 4(13), s. 285-295
Gravari-Barbas M., 2013, Amenager la ville par la culture et le tourisme, Wyd. Le Monitreur, Paryż
Hall C. M., Piggin R., 2001, Tourism and world heritage in OECD countries. Tourism Recreation Research, 26(1), s.103–105
Historic Organs of Alsace, https://pipedreams.publicradio.org/tour/2021alsace/tour_brochure_alsace.pdf [16.12.2020]
Historic Organs of Poland, https://pipedreams.publicradio.org/pdf/2015tourbook.pdf [16.12.2020]
Hong Kong UNESCO Global Geopark, https://www.geopark.gov.hk/en_index.htm [10.02.2021]
Horolets A., 2012, Codzienność jako atrakcja turystyczna w doświadczeniu turystów niszowych do byłego ZSRR. Kultura i Społeczeństwo, 3, s. 113-130
Intangible Cultural Heritage https://ich.unesco.org/en/RL/organ-craftsmanship-and-music-01277 [23.09.2020]
Jimura T., 2011, The impact of world heritage site designation on local communities: A case study of Ogimachi, Shirakawa-mura, Japan. Tourism Management, 32(2), s. 288–296.
Kapeć W., 2009, Tajemnice lubelskich organów. Norbertinum Lublin
Kapuściński R., 1997, Lapidaria, „Czytelnik” Warszawa
Kazimierczak M., 2013, Podróż jako oswajanie przestrzeni. Ethos, 104, s. 272, 280
Konstytucja o liturgii świętej, http://ptm.rel.pl/files/swii/139-sacrosanctum-concilium.pdf [23.09.2020]
Kruczek Z., 2011, Atrakcje turystyczne. Fenomen, typologia, metody badań. Monografia nr 10, Proksenia Kraków
Kunsky J., 1956, Zjawiska krasowe. Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa
Ligne des Orgues Remarquables, https://ligneorguesremarquables.com/la-ligne/ [20.01.2021]
Losiak, R., 2017, Instrumenty muzyczne w pejzażach dźwiękowych – instrumentologia wobec soundscape studies. Audiosfera.
Koncepcje – Badania – Praktyki, 2(6)/2017, s. 11-19
Lubuski Szlak Organowy, http://lso.com.pl/ [23.09.2020]
Luray Caverns, https://luraycaverns.com/news/the-great-stalacpipe-organ/ [16.12.2020]
Maitland R., Newman P. (red.), 2009, World Tourism Cities. Developing Tourism off the Beaten Track, Routledge, Abingdon
Małopolski Szlak Organowy, www.arsorgani.pl/index.php/projekty/mso [23.09.2020]
Marshall R., Marshall T., 2016, Exploring the World of J. S. Bach: A Traveler’s Guide. Urbana; Chicago; Springfield: University of Illinois Press
Michnik A., 2020, Audiosfera epidemii – wstępny zarys. Postscriptum do „Glissanda” #36, http://glissando.pl/aktualnosci/audiosfera-epidemii-wstepny-zarys-postscriptum-do-glissanda-36/ [20.01.2021]
Mikos v. Rohrscheidt A., 2008, Kulturowe szlaki turystyczne - próba klasyfikacji oraz postulaty w zakresie ich tworzenia i funkcjonowania. Turystyka Kulturowa nr 2/2008, s. 17-31
Muzeum Organów Śląskich, www.am.katowice.pl/?a=315_muzeum-organow-slaskich [23.09.2020]
Niezgoda A., 2013, Turystyka doświadczeń – dawna czy nowa forma turystyki?, [w:] R. Wiluś, J. Wojciechowska (red.), Nowe-stare formy turystyki w przestrzeni, Warsztaty z Geografii Turyzmu, tom 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 37-47
Oberman T., Jambrošić K., Horvat M., Bojanić Obad Šćitaroci B., 2020, Using Virtual Soundwalk Approach for Assessing Sound Art Soundscape Interventions in Public Spaces. Appl. Sci. 2020, 10, 2102.
Odbudowa organów w bazylice św. Elżbiety we Wrocławiu, https://www.wroclaw.pl/portal/odbudowa-organow-w-bazylice-sw-elzbiety-we-wroclawiu [05.01.2021]
O’Dell T., 2005, Experiencescapes, [w:] O’Dell T. Billing P. (red.), Experiencescapes: Tourism, culture and economy. Copenhagen Business School, Copenhagen, s. 15-35
Olejnik A., Tomczyk S., 2012, Lubuski Szlak Organowy. Śladami wielkich budowniczych organów. Sulechowski Dom Kultury im. Fryderyka Chopina, Adam Olejnik, Zakład Organmistrzowski „Ars Organum” Sulechów
Organ Pipes National Park, https://www.parks.vic.gov.au/places-to-see/parks/organ-pipes-national-park [08.02.2021]
Organy na krańcach świata. Marek Stefański w rozmowie z Mateuszem Borkowskim. Petrus Kraków 2019
Organowe podróże https://www.facebook.com/OrganowePodroze/?ref=page_internal, https://www.youtube.com/channel/UC3VnAswLSoZNtsUZkHB3Dcg/featured [17.11.2020]
Organ Pipe Cactus National Monument, https://www.nps.gov/orpi/planyourvisit/basicinfo.htm [08.02.2021]
Orzechowska J., 2010, W poszukiwaniu istoty miasta – przez łódzkie podwórka przy ulicy Piotrkowskiej. Turystyka Kulturowa nr 1/2010, s. 14-44
Parafia Nowa Cerekiew, https://parafianowacerekwia.pl/szlak-organowy/ [23.09.2020]
Peres M., 2016, Harmonie Universelle. Przedmowa.CD Krzysztof
Pawlisz, s. 30-32
Piotrowski P., 2012, Promocja dziedzictwa kulturowego obszaru poprzez wydarzenie (na przykładzie Industriady – Święta Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego). Turystyka Kulturowa 10/2012, s. 18-30
Pipedreams, https://www.pipedreams.org/ [16.12.2020]
Pociej B., 1995, Jan Sebastian Bach i jego muzyka. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Warszawa
Podhale24.pl,http://podhale24.pl/aktualnosci/artykul/13153/Kluszkowce_odnowione_8222Organy8221_Hasiora_graja_na_Snozce_zdjecia.html [23.09.2020]
Pokojska W., 2017, Szlaki kultury industrialnej jako element procesu rewitalizacji obszarów poprzemysłowych. Turystyka Kulturowa nr 4/2017, s. 30-41
Poźniak G., 2012, Jak dbać o zabytkowe organy piszczałkowe? Biuletyn SPMK, 7, s. 27-35
Poźniak G., 2018, O organach z dziećmi i dla dzieci. Wyd. Sindruk Opole
Przewodnik Pasym, http://przewodnik.pasym-parafia.pl/ [23.09.2020]
Puczko L., Ratz T., 2007, Trailing Goethe, Humbert, and Ulysses; Cultural Routes in Tourism, [w:] G. Richards (red.), Cultural tourism, Global and Local perspectives, Wyd. The Haworth Hospitality Press, Nowy Jork, s. 131-148
Relph E., 1985, Geographical experiences and being-in-the-world: The phenomenological origins of geography. [w:] Dwelling, place and environment. Towards a phenomenology of person and world, Dordrecht, Martinus Nijhoff Publishers, s. 15–31
Románková-Kuminková E., 2017, Listy niematerialnego dziedzictwa kulturowego – początek czy koniec zrównoważonego rozwoju? [Lists of intangible cultural heritage: the beginning or the end of sustainability?] In: Intangible Cultural Heritage. Safeguarding Experiences in Central and Eastern European Countries and China 10th Anniversary of the Entry into Force of the 2003 UNESCO Convention through the Prism of Sustainable Development, ed.
Hanna Schreiber, National Heritage Board of Poland Warszawa, s. 352-370
Romantyczna trasa organowa po Górnych Łużycach, https://kknet.pl/project/romantyczna-trasa-organowa/ [23.09.2020]
Rosiński P., 1992, Zabytkowe organy w województwie kieleckim. Wyd. Naukowe PWN Warszawa-Kraków
Šercer M., Kavić Z., 2013, The organ – queen of instruments and part of cultural heritage, Economy of eastern Croatia yesterday, today, tommorow, Proceeding GIH Osijek, Croatia, 2, s. 266-273
Skarby w piszczałkach zaklęte, http://spmo.pl/organy-w-piszczalkach-zaklete/ [17.11.2020]
Skounti A., 2017, The Intangible Cultural Heritage System: Many Challenges, Few Proposals. Santander Art and Culture Law Review, 2, s. 61-76
Sound Tourism, http://www.sonicwonders.org/great-stalacpipe-organ-usa/ [16.12.2020]
Stasiak A., 2013, Nowe przestrzenie i formy turystyki w gospodarce doświadczeń. Turyzm 23/2, s. 65-74
Stasiak A., 2016, Doświadczenie – stary-nowy paradygmat turystyki. Folia Turistica, 41. Zarządzanie i transfer wiedzy w turystyce, s. 191-216
Stowarzyszenie Odnowy i Rozwoju Gminy Orońsko, http://oronsko.org/?p=2322 [23.09.2020]
Szlaki kulturowe jako medium zmian w kulturze, http://www.szlaki.sgpm.krakow.pl [23.09.2020]
Szlak organowy w Euroregionie Silesia, https://parafianowacerekwia.pl/wp-content/uploads/2020/08/folder.pdf [23.09.2020]
Szostak M., 2017, Licheńskie organy na tle największych instrumentów Polski, Europy i świata. Wyd. Zakład Gospodarczy „Dom Pielgrzyma” Licheń Stary
Szymanowicz M., 1997, Organy w kościołach Radomia. Wyd. Polihymnia Lublin
Szyndzielorz E., 2018, Seria płytowa Organy Śląska Opolskiego. Review. Folia Organologica nr1/2018, s. 142-147
Tuan Y.F., 1977, Space and Place: The Perspective of Experience. University of Minnesota Press, Minneapolis.
Urry J., 2002, The Tourist Gaze. SAGE Publications London.
Wakacyjny Szlak Organowy, https://zgg.gosc.pl/doc/6388569.Wakacyjny-Szlak-Organowy-2020 [23.09.2020]
Wieczorkiewicz A., 2008, Apetyt turysty. O doświadczeniu świata w podróży. Universitas Kraków
Wiza A., 2012, Reminiscencje z podróży. Dlaczego wyruszamy w świat i co z niego przywozimy, [w:] M. Kazimierczak (red.), Jakość życia w kulturowych przestrzeniach podróżowania, Akademia Wychowania Fizycznego, Poznań, s. 40–53
Wrona M., 2007, Tradycje sztuki organowej we współczesnej Polsce. https://culture.pl/pl/artykul/tradycje-sztuki-organowej-we-wspolczesnej-polsce [02.02.2021]
Zadar Organ Festival, www.zadarorganfestival.com/ [23.09.2020]
Ziarkowski D., 2012, Znaczenie obiektów wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO dla turystyki. Folia Turistica, 26, s. 53-66
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v2i119.1234
Odniesienia
- Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.
Copyright (c) 2021 Sebastian Bernat
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642