Między kulturą a naturą. Zastosowanie koncepcji usług ekosystemowych w badaniach nad turystyką kulturową – przykład szlaku Wielkich Jezior Mazurskich
Abstrakt
Artykuł prezentuje możliwości zastosowania koncepcji usług ekosystemowych w badaniach nad turystyką kulturową. Stosunkowo młode podejście badawcze wydaje się obiecujące ze względu na kompleksowość ujęcia zagadnienia wykorzystania przyrody przez człowieka. Koncepcję przedstawiono na tle dwóch innych funkcjonujących na tym samym polu badawczym: walorów turystycznych i krajobrazu. Wskazano podobieństwa i różnice, wykazując, że koncepcja usług ekosystemowych może być szczególnie przydatna w badaniu aspektów kulturowych na terenach, gdzie działania związane z turystyką koncentrują się na elementach przyrodniczych.
Przykładem takiego obszaru są Wielkie Jeziora Mazurskie. Warunki przyrodnicze decydują o tym, że w omawianym regionie rozwija się przede wszystkim turystyka związana z wodą, aktywna oraz wypoczynkowa. Posługując się metodą analizy treści materiałów krajoznawczych wspartą obserwacjami terenowymi przeprowadzono inwentaryzację kulturowych usług ekosystemowych akwenów tworzących szlak Wielkich Jezior Mazurskich. Wykazano, że ich wartość kulturowa jest zróżnicowana oraz wskazano dalsze perspektywy badawcze i aplikacyjne tego typu prac.
Słowa kluczowe
Pełny tekst:
PDFBibliografia
Baranowski J., Terentiew R., 1983, Wielkie Jeziora Mazurskie, Sport i Turystyka, Warszawa
Beeco J.A., Brown G., 2013, Integrating Space, Spatial Tools, and Spatial Analysis into the Human Dimensions of Parks and Outdoor Recreation, “Applied Geography”, vol. 38, pp. 76-85
Beeco J.A., Hallo J.C., Brownlee M.T., 2014, GPS Visitor Tracking and Recreation Suitability Mapping: Tools for Understanding and Managing Visitor Use, “Landscape and Urban Planning”, vol. 127, pp. 136-145
Bieling C., Plieninger T., 2013, Recording Manifestations of Cultural Ecosystem Services
in the Landscape, “Landscape Research”, vol. 38(5), pp. 649-667
Bródka S., 2014, Ekofizjograficzne aspekty oceny potencjału rekreacyjnego, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, 27, ss. 59-64
Chomicz R., Batyk I.M., 2012, Pomiar wielkości ruchu w turystyce żeglarskiej na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich – stan na 2012 r., ”Journal of Health Sciences”, vol. 2(6), pp. 71-79
Common International Classification of the Ecosystem Services v.4.3, [http://cices.eu/wp-content/uploads/2012/07/CICES-V4-3-_-17-01-13.xlsx,11.12. 2015]
Costanza R., D'Arge R., Groot R.D., Farber S., Grasso M.., 1997, The Value of the World's Ecosystem Services and Natural Capital, “Nature” , vol. 387, pp. 253-260
Czajkowski M., Giergiczny M., Kronenberg J., Tryjanowski P., 2014, The Economic Recreational Value of a White Stork Nesting Colony: A Case of ‘stork village’ in Poland, “Tourism Management”, 40, pp. 352-360
Daniel T.C., Muhar A., Arnberger A., Aznar O., Boyd J.W., 2012, Contributions of Cultural Services to the ecosystem Services Agenda, “Proceedings of the National Academy of Sciences”, vol. 109(23), pp. 8812-8819
De Groot R. S., Alkemade R., Braat L., Hein L., Willemen L., 2010, Challenges in Integrating the Concept of Ecosystem Services and Values in Landscape Planning, Management and Decision Making, “Ecological Complexity”, vol. 7(3), pp. 260-272
Europejska Konwencja Krajobrazowa, z dn. 20 października 2000, Dz. U z dn. 29.01.2006, nr 14 poz. 98
Ewertowski M., Tomczyk A., 2007, Ocena stanu środowiska geograficznego szlaków turystycznych wykorzystanie GIS do integracji i analizy danych terenowych I kartograficznych, „Przegląd Geograficzny”, 79(2), ss. 271-295
Garrod, B., Kosowska, A., 2012, Destination Image Consistency and Dissonance: A Content Analysis of Goa's Destination Image in Brochures and Guidebooks, “Tourism Analysis”, vol. 17(2), pp. 167-180
Hernández-Morcillo M., Plieninger T., Bieling C., 2013, An Empirical Review of Cultural Ecosystem Service Indicators, “Ecological Indicators”, vol. 29, pp. 434-444
Kienast F., Degenhardt B., Weilenmann,B., Wäger Y., Buchecker M., 2012, GIS-assisted Mapping of Landscape Suitability for Nearby Recreation, “Landscape and Urban Planning”, vol. 105(4), ss. 385-399
Kondracki J., 1988, Geografia fizyczna Polski, PWN, Warszawa
Kowalczyk A., 2000, Geografia turyzmu, PWN, Warszawa.
Kowalczyk A., 2007, Atrakcyjność turystyczna krajobrazu kulturowego, [w:] K. Ostaszewska i in. (red.), Znaczenie badań krajobrazowych dla zrównoważonego rozwoju, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Warszawa, ss. 121-132
Kowalczyk, A., 2013, Zasoby przyrodnicze jako atrakcje kulturowe: przykłady z wyspy Lanzarote (Hiszpania), „Turystyka kulturowa”. vol. 5, ss. 35-57
Kulczyk S., 2008, Znaczenie czynników kulturowych dla rozwoju ekoturystyki na przykładzie Wielkich Jezior Mazurskich, [w:] A. Kowalczyk (red.), Turystyka kulturowa, Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, ss. 147-160
Kulczyk S., 2013, Krajobraz i turystyka. O wzajemnych relacjach, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Uniwersytet Warszawski, Warszawa
Kulczyk S., Woźniak E., Kowalczyk M., Derek M., 2014, Ecosystem Services in Tourism and Recreation: Revisiting the Classification Problem, “Ekonomia i Środowisko”, vol. 4(51), pp. 84-92
Lijewski T., Mikułowski B., Wyrzykowski J., 2002, Geografia turystyki Polski, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
Lupa P., 2012, Ecosystems’ Local Recreational Services Valuation. Krajenka Municipality Case Study, „Ekonomia i Środowisko”, (2), pp. 209-222
Łowicki D., 2012, Land Prices as an Indicator of the Recreational Services of Ecosystems, “Ekonomia i Środowisko”, 2 (42), pp. 167-175
Mikos von Rohrsheidt A., 2008, Turystyka kulturowa – wokół definicji, „Turystyka Kulturowa,”, vol. 1, ss. 4-21 [http://www.turystykakulturowa.org/pdf/2008_11_01.pdf]
Mileska M.I., 1963, Regiony turystyczne Polski, PWN, Warszawa
Millenium Ecosystem Assessment, Ecosystems And Human Well-Being: Synthesis, 2005, Island Press, Washington D.C.
Orłowicz M., 1923, Przewodnik ilustrowany po Mazurach Pruskich i Warmji, Książnica Polskiego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, Lwów
Plieninger T., Dijks S., Oteros-Rozas E., Bieling C., 2013, Assessing, Mapping, and Quantifying Cultural Ecosystem Services at Community level, “Land Use Policy”, vol. 33, pp. 118-129
Prideaux B., Cooper M. (eds.), 2009, River tourism, CABI, Wallingford
Raymond C.M., Bryan B.A., Macdonald D.H., Cast A., Strathearn S., Grandgirard A., Kalivas T., 2009, Mapping Community Values for Natural Capital and Ecosystem Services, “Ecological economics”, vol. 68(5), pp. 1301-1315
Rzempołuch A., 1993, Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich, Agencja Wydawnicza „Remix”, Olsztyn
Solon J., 2008, Koncepcja „Ecosystem Services” i jej zastosowania w badaniach ekologiczno-krajobrazowych, „Problemy Ekologii Krajobrazu”, vol. 21, ss. 25-44
Stepchenkova S., Zhan F., 2013, Visual Destination Images of Peru: Comparative Content Analysis of DMO and User-generated Photography, “Tourism Management”, vol. 36, pp. 590-601
Szajkowski J., Szajkowska I., 2008, Wielkie Jeziora Mazurskie. Przewodnik żeglarski i nie tylko…, Centrum Kartografii, Warszawa
Szlak Wielkich Jezior Mazurskich, 2011, Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn
Termorshuizen,J.W., Opdam P., 2009, Landscape Services as a Bridge between Landscape Ecology and Sustainable Development, “Landscape Ecology”, vol. 24(8), pp. 1037-1052
Urry J., 2007, Spojrzenie turysty, PWN, Warszawa. Van Berkel D.B., Verburg P.H., 2014, Spatial Quantification and Valuation of Cultural Ecosystem Services in an Agricultural Landscape, “Ecological indicators”, vol. 37, pp. 163-174
Vejre H., Jensen F.S., Thorsen B.J., 2010, Demonstrating the Importance of Intangible ecosystem services from peri-urban landscapes, “Ecological complexity”, vol. 7(3), pp. 338-348
Warmia i Mazury. Polska niezwykła, 2007, Demart, Warszawa
Wielkie Jeziora Mazurskie 2020 – strategia, 2013, [http://www.bip.mikolajki.pl/baza/2014/wjm_2020/strategia_2.pdf, 15.12.2015]
Zillinger M., 2006, The Importance of Guidebooks for the Choice of Tourist Sites: A Study of German tourists in Sweden. “Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism”, 6(3), ss. 229-247
Żylicz, T., 2012, Valuating Ecosystem Services, „Ekonomia i Środowisko”, 2 (42), ss. 18-38
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v1i0.685
Odniesienia
- Obecnie brak jakichkolwiek odniesień.
Copyright (c) 2016 Sylwia Kulczyk
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642