Realizacja założeń turystyki zrównoważonej przez wybrane obiekty forteczne w Polsce pełniące rolę turystyczną – prawda czy fikcja?
Abstract
Turystyka ma często negatywny wpływ na środowisko naturalne i kulturowe. Wyzwaniem jest zatem znalezienie sposobu na rozwijanie jej w sposób zrównoważony, tak aby przyczyniała się do ochrony dziedzictwa przyrodniczego, kulturowego i społecznego, a nie jego niszczenia. Takie wskazania odnoszą się zwłaszcza do najpopularniejszych obecnie typów turystyki, a mianowicie: turystyki miejskiej i kulturowej, turystyki krajoznawczej i aktywnej. Autorzy zakładają, że również aktywności turystyczne podejmowane w obiektach fortecznych (w ramach turystyki miejskiej i kulturowej), realizowane być powinny z zachowaniem zrównoważonych założeń. Celem artykułu jest zbadanie, czy wybrane obiekty forteczne: Twierdza Boyen
w Giżycku, Twierdza Kłodzko, Twierdza Modlin, które pełnią rolę turystyczną rzeczywiście przez swoje działania (usługi, oferty itp.) przyczyniają się do realizacji założeń turystyki zrównoważonej. W artykule zostaną przedstawione różne przykłady działań podejmowanych na terenie tychże twierdz, które pozwalają na zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz rozwój turystyki w sposób zrównoważony.
Keywords
Full Text:
PDF (Polish)References
Bogdanowski J., 1993, Sztuka obronna. Natura i kultura w krajobrazie Jury, Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Krakowie, Kraków
Cynarski W. J., 2012a, Castles as the heritage of Polish fortification art and as a tourist attraction, „Ido Movement for Culture. Journal of Martial Arts Anthropology”, Vol. 12, No. 4, s. 44-55
Cynarski W. J., 2012b, Zamki obronne na ziemiach polskich. Wykorzystanie dziedzictwa sztuki fortyfikacji w turystyce kulturowej, „Folia Turistica”, nr 26, s. 195-212
Cynarski W. J., Chała, J., 2015, Zamki i turnieje: Turystyka pasjonatów kultury militarnej Europy, „Turystyka Kulturowa”, nr 6, s. 21-35
Everett S., Aitchison C., 2008, The Role of Food Tourism in Sustaining Regional Identity: A Case Study of Cornwall, South West England, „Journal of Sustainable Tourism”, Vol. 16, No. 2, s. 150-167, DOI: 10.2167/jost696.0
Gmina Giżycko 2021-2025, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Giżycko na lata 2021-2025 z perspektywą do 2028
Gmina Miejska Kłodzko 2022-2025, Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miejskiej Kłodzko na lata 2022-2025 z perspektywą do roku 2029
GUS, 2021, Główny Urząd Statystyczny, Turystyka w województwie dolnośląskim w 2021 r
Jędrysiak T., Mikos von Rohrscheidt A., 2011, Militarna turystyka kulturowa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa
Kielar E., 2007, Forteczny Park Kulturowy – Twierdza Kłodzko, „Ochrona Zabytków”, nr 2, s. 69-77
Kowal J., 2015, Twierdza Kłodzko jako obiekt turystyki militarnej, „Zeszyty Naukowe Turystyka i Rekreacja”, t. 16, nr 2, s. 107-119
Krahel S., 2003, Twierdza Boyen (Giżycko) jako atrakcja turystyczna, „Prace i Studia Geograficzne”, t. 32, s. 99-115
Królikowska-Tomczak A., Machnik A., 2019, Zrównoważona turystyka miejska w kontekście turystyki kulturowej, „Turystyka Kulturowa”, nr 5, s. 76-98
Kulpiński J., Prukop B., Rut P., Rejman A., Świder P., Cynarski W. J., 2022, Defensive Strongholds and Fortified Castles in Poland. From the Art of Fortifications to Tourist Attractions, „Sustainability”, Vol. 14, No. 6, 3209; doi:10.3390/su14063209
Mikos von Rohrscheidt A., 2009, Polska: największe muzeum fortyfikacji na wolnym powietrzu w aspekcie rozwoju turystyki kulturowe, „Turystyka Kulturowa”, nr 2, s. 20-48
Mikos von Rohrscheidt A., 2016, Turystyka kulturowa. Fenomen, potencjał, perspektywy, wyd. 3, Kultour.pl, Poznań
MSiT, 2008, Ministerstwo Sportu i Turystyki, Strategia rozwoju turystyki na lata 2008-2014, Warszawa, luty
Nastrożny P., red., 2016, Ars fortificandi. Studia i materiały z dziejów architektury obronnej, t. 1, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim
Nastrożny P., red., 2018, Ars fortificandi. Studia i materiały z dziejów architektury obronnej, t. 2, Wydawnictwo Napoleon V, Oświęcim
Nawrocka E., 2010, Rozwój Turystyki i Rozwój Zrównoważony, „Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu”, nr 140, „Ekonomia” nr 11, s. 88-99
Olszewski-Strzyżowski D.J., 2022, Promotional Activities of Selected National Tourism Organizations (NTOs) in the Light of Sustainable Tourism (Including Sustainable Transport). „Sustainability”, Vol. 14, No. 14, 2561, https://doi.org/10.3390/su14052561
Pociborski T., Zienkiewicz A., 2020, Metoda oceny atrakcyjności turystycznej obiektów zabytkowych, „Czasopismo Geograficzne”, t. 91, z. 1-2, s. 143-157
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568
Wojtuń E., 2012, Nowa funkcja w starych murach – rewitalizacja terenów fortecznych jako szansa na rozwój i promocję na wybranych przykładach, „Problemy Rozwoju Miast”, nr 4, s. 77-91
Wyspa Giżycka, 2000, Konserwatorskie studium ochrony i zasad zagospodarowania Zespołu Obronnego Twierdza Boyen w formule Fortecznego Parku Kulturowego – Wyspa Giżycka, opracowane na zlecenie Generalnego Konserwatora Zabytków, Warszawa
Źródła internetowe
Baśka Murmańska, 2023, [on-line:] http://www.baskamurmanska, dostęp: 16.05.2023
DOT, 2023, Dolnośląska Organizacja Turystyczna, Badanie wielkości ruchu turystycznego na Dolnym Śląsku 2019-2022, [on-line:] https://dot.org.pl/wp-content/uploads/2023/ 04/Badanie-ruchu-turystycznego-na-Dolnym-Slasku-2019-2022-prezentacja.pdf, dostęp: 23.04.2023
Dzieje, 2016, Warmińsko-mazurskie: turystyczne inwestycje w Twierdzy Boyen, 14.12, [w:] Dzieje.pl, [on-line:] https://dzieje.pl/dziedzictwo-kulturowe/warminsko-mazurskie-turystyczne-inwestycje-w-twierdzy-boyen, dostęp: 21.04.2023
Dziennik Wałbrzych, 2023, Rekordowa liczba turystów w Twierdzy Kłodzko. Takiego tłumu nie było tu nigdy, 13.01, [on-line:] https://dziennik.walbrzych.pl/rekordowa-liczba-turystow-w-twierdzy-klodzko-takiego-tlumu-nie-bylo-tu-nigdy dostęp: 22.04.2023
Fort Toruń, 2023, [on-line:] https://fort.torun.pl/, dostęp: 22.06.2023
Fort Wrocław, 2023, Słownik, [on-line:] www.fortwroclaw.pl/gatsby/slownik/, dostęp: 15.06.2023
Fortress Reinvented, 2021, Unleashing the tourism potential of historical fortresses in the western Balkans, 7.10, [w:] European Commision: Culture and Creativity, [on-line:] https://culture.ec.europa.eu/funding/cultureu-funding-guide/case-studies/fortress-reinvented-unleashing-the-tourism-potential-of-historical-fortresses-in-the-western-balkans, dostęp: 21.04.2023
Gazeta Olsztyńska, 2022, Sezon kryzysowy, normalny i lepszy…, 20.09, [on-line:] https://gazetaolsztynska.pl/gizycko/867236,Podsumowanie-lata-w-Gizycku.html, dostęp: 20.04.2023
Giżycko, 2023, [on-line:] https://gizycko.pl/adaptacja-obiektow-w-twierdzy-boyen-wraz-z-zagospodarowaniem/, dostęp: 21.04.2023
Kather R., 2022, Wakacje 2022. Krótsze pobyty turystów na Warmii i Mazurach. Mniej też zagranicznych gości, „Gazeta Wyborcza – Olsztyn”, 16.07, [on-line:] https://olsztyn.wyborcza.pl/olsztyn/7,174986,28691403,wakacje-2022-krotsze-pobyty-turystow-na-warmii-i-mazurach.html, dostęp: 20.04.2023
Liderzy, 2023, [on-line:] liderzyinnowacyjnosci.com, dostęp: : 22.06.2023
Nowak M., 2023, Turystyka zrównoważona, [w:] Encyklopedia zarządzania, [on-line:] https://mfiles.pl/pl/index.php/Turystyka_zr%C3%B3wnowa%C5%BCona, dostęp: 22.04.2023
Podróże Onet, 2022, Twierdza Boyen w Giżycku: czas zwiedzania, atrakcje, jak dojechać i co zobaczyć?, [w:] Podróże Onet.pl, 18.03, [on-line:] https://podroze.onet.pl/polska/ warminsko-mazurskie/twierdza-boyen-w-gizycku-zwiedzanie-atrakcje-dojazd-co-zobaczyc/6cdmfp7, dostęp: 22.04.2023
Polska w liczbach, 2023, [on-line:] www.polskawliczbach.pl, dostęp: 16.05.2023
Strefa Turysty, 2023, [w:] Urząd Miejski w Nowym Dworze Mazowieckim, [on-line:] www.nowydwormaz.pl/67,strefa-turysty, dostęp: 16.05.2023
Suomenlinna Sveaborg, 2023, A sustainable tourism strategy for Suomenlinna, [w:] Suomenlinna Sveaborg, [on-line:] https://www.suomenlinna.fi/en/world-heritage/sustainable-tourism/a-sustainable-tourism-strategy-for-suomenlinna/, dostęp: 21.04.2023
Twierdza Giżycko, 2023a, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/, dostęp: 21.04.2023
Twierdza Giżycko, 2023b, Trasy rowerowe, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/?page_id =3009, dostęp: 22.04.2023
Twierdza Giżycko, 2023c, Obiekty wystawowe, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/?page_ id=1376, dostęp: 22.04.2023
Twierdza Giżycko, 2023d, „Poznaj tajemnice Twierdzy Boyen w Giżycku” – oferta zwiedzania dla grup zorganizowanych, [on-line:] http://twierdza.gizycko.pl/?p=4663, dostęp: 22.04.2023
Twierdza Giżycko, 2023e, Amfiteatr, [on-line:] https://twierdza.gizycko.pl/?page_id=3907, dostęp: 22.04.2023 r
Twierdza Kłodzko, 2023, Zwiedzanie, [on-line:] https://www.twierdza.klodzko.pl/ zwiedzanie.html, dostęp: 22.04.2023
Twierdza Modlin 2023a, Historia, [on-line:] https://twierdzamodlin.pl/twierdza-modlin/historia/, dostęp: 16.05.2023
Twierdza Modlin 2023b, Sala Luneta w carskich piwnicach frontu Modlin, [on-line:] https://twierdzamodlin.pl/oferta/oferta-dla-osob-indywidualnych-impreza/sala-luneta-imprezy-w-podziemiach, dostęp: 16.05.2023
Twierdza Modlin.com, 2023, [on-line:] https://twierdzamodlin.com/blog/twierdza-modlin-nie-istnieje, dostęp: 23.06.2023
DOI: http://dx.doi.org/10.62875/tk.v4i129.1425
Refbacks
- There are currently no refbacks.
Copyright (c) 2024 Paweł Bukowski, Dariusz Jacek Olszewski
Instytucja sprawcza:
Instytut Sportu, Turystyki i Żywienia Uniwersytetu Zielonogórskiego
Bazy czasopism
Copyright © Turystyka Kulturowa 2008-2024. ISSN 1689-4642